Srpske banje su oaze mira i opuštanja. Bogate su prirodnim izvorima vode, čija su lekovita svojstva nadaleko poznata. Bogata je i njihova istorija koja datira još iz 19. veka. Prva banja koja je počela sa radom je Bukovička, daleke 1811. Godine, dok je Ribarska banja poznata još iz rimskog perioda. Danas u našoj zemlji ima više od 40 banjskih centara, a svaki od njih privlači veliki broj domaćih, kao i stranih posetilaca, što čini banjski turizam jednom od najrazvijenijih grana turizma u Srbiji. Bilo da vam je potreban terapijski tretman ili mesto gde ćete se opustiti u prelepom prirodnom okruženju i raditi na očuvanju svog zdravlja, srpske banje su pravi izbor za svakog.
Danas su to moderno opremljeni objekti, u kojima rade stručna lica koja mogu pomoći tokom procesa rehabilitacije, a sve više radi se i na prevenciji stanja koja mogu da dovedu do pojave bolesti. Veliki broj banja u Srbiji su članice Udruženja specijalizovanih zdravstenih ustanova za prevenciju invalidnosti i rehabilitaciju, na čijem čelu se nalazi Sanja Mališić.
Udruženje specijalizovanih zdravstvenih ustanova za prevenciju invalidnosti i rehabilitaciju, čiji ste direktor, osnovano je pre 45 godina, sa ciljem da pomogne članicama u njihovom razvoju, koliko ste uspeli u tome?
Uspeh se ogleda ne samo u činjenici da je Udruženje opstalo u izazovnim vremenima koja su pretila njenom opstanku, već i u činjenici da ono nastavlja da ostvaruje svoj cilj i svrhu, a to je pružanje podrške jednom vrlo specifičnom i složenom delu zdravstvenog sistema naše države.
Banje koje su članice udruženja, su najznačajnije zdravstvene ustanove i banje u Srbiji, koliko ih ima u ovom trenutku i o kojim banjama je reč?
Članice Udruženja su rehabilitacioni centri, specijalne bolnice specijalizovane za produženu rehabilitaciju i prevenciju invalidnosti, kao i dva Instituta za lečenje i rehabilitaciju, oba nastavne baze medicinskih fakulteta Univerziteta u Beogradu i Univerziteta u Nišu. U sastavu su:
1) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Melenci, 300 postelja za rehabilitaciju – za neurološka oboljenja, reumatska oboljenja i povrede i oboljenja lokomotornog sistema;
2) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Banja Kanjiža, 140 postelja za rehabilitaciju – za neurološka oboljenja, reumatska oboljenja i povrede i oboljenja lokomotornog sistema;
3) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Junaković Apatin, 140 postelja za rehabilitaciju – za neurološkaoboljenja, reumatska oboljenja, povrede i oboljenja lokomotornog sistema i endokrinološka oboljenja;
4) Specijalna bolnica za neurološka i posttraumatska stanja Stari Slankamen, 295 postelja za rehabilitaciju – za neurološka oboljenja, reumatska oboljenja i povrede i oboljenja lokomotornog sistema;
5) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Vrdnik, 90 postelja za rehabilitaciju – za reumatska oboljenja i povrede i oboljenja lokomotornog sistema;
6) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Banja Koviljača, 200 postelja za rehabilitaciju – za neurološka oboljenja, reumatska oboljenja, povrede i oboljenja lokomotornog sistema i rehabilitaciju dece;
7) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Bukovička Banja, Aranđelovac, 50 postelja za rehabilitaciju – za reumatska oboljenja, oboljenja respiratornog sistema, povrede i oboljenja lokomotornog sistema i rehabilitaciju dece;
8) Specijalna bolnica za nespecifične plućne bolesti Sokobanja, Sokobanja, 165 postelja za rehabilitaciju – za reumatska oboljenja, oboljenja respiratornog sistema, povrede i oboljenja lokomotornog sistema i rehabilitaciju dece;
9) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Gamzigrad, Zaječar, 90 postelja za rehabilitaciju – za neurološka oboljenja, oboljenja perifernih krvnih sudova, reumatska oboljenja i povrede i oboljenja lokomotornog sistema;
10) Specijalna bolnica za bolesti štitaste žlezde i bolesti metabolizma Zlatibor, Čajetina, 70 postelja za rehabilitaciju – za reumatska oboljenja, povrede i oboljenja lokomotornog sistema, endokrinološka oboljenja i rehabilitaciju dece;
11) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Ivanjica, 90 postelja za rehabilitaciju – za reumatska oboljenja, oboljenja respiratornog sistema i povrede i oboljenja lokomotornog sistema i onkološku rehabilitaciju dece;
12) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Mataruška Banja, Kraljevo, 140 postelja za rehabilitaciju – za neurološka oboljenja, reumatska oboljenja i povrede i oboljenja lokomotornog sistema;
13) Specijalna bolnica za progresivne mišićne i neuromišićne bolesti Novi Pazar, 100 postelja za rehabilitaciju – za neurološka oboljenja, reumatska oboljenja, povrede i oboljenja lokomotornog sistema i rehabilitaciju dece;
14) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Ribarska Banja, Kruševac, 260 postelja za rehabilitaciju – za neurološka oboljenja, reumatska oboljenja i povrede i oboljenja lokomotornog sistema;
15) Institut za lečenje i rehabilitaciju Niška Banja, Niš, 350 postelja za rehabilitaciju – za oboljenja srca i krvnih sudova, reumatska oboljenja i povrede i oboljenja lokomotornog sistema;
16) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Gejzer, Sijarinska Banja, Medveđa, 50 postelja za rehabilitaciju – za reumatska oboljenja i povrede i oboljenja lokomotornog sistema;
17) Specijalna bolnica za rehabilitaciju Bujanovac, 40 postelja za rehabilitaciju – oboljenja perifernih krvnih sudova, reumatska oboljenja i povrede i oboljenja lokomotornog sistema;
18) Institut za rehabilitaciju, Beograd, 370 postelja za rehabilitaciju – za neurološka oboljenja, oboljenja srca i krvnih sudova, reumatska oboljenja, oboljenja respiratornog sistema i povrede, oboljenja lokomotornog sistema i rehabilitaciju dece, uključujući i onkološku rehabilitaciju.
Takođe van plana mreže su i članice: Vranjska Banja (Millenium Resorts); Prolom, Kuršumlijska i Lukovska Banja, Mataruška i Bogutovačka Banja.
Banje u našoj zemlji poslednjih godina stiču sve veću popularnost. One su ne samo sinonim za rehabilitaciju i oporavak, već i za prevenciju?
Da, cilj je ne samo rehabilitacija, već i pružanje medicinskih usluga u oblasti prevencije, pre svega kroz preventivno rekreativne odmore, koje poznaju pozitivni propisi, a često su i deo redovnih sindikalnih aktivnosti reprezentativnih sindikata zdravstvenih ustanova.
Prevencija je važna kako kod odraslih tako i kod dece, koje banje imaju takozvana dečija odeljenja?
Većina pruža i zdravstvenu zaštitu dece, ali bi smo istakli Banju Koviljaču koja je skoro proslavila 35 godina rada dečijeg odeljenja, kao i Institut za rehabilitaciju, Institut za lečenje i rehabilitaciju Niška Banja, a neizostavna je i Specijalna bolnica Zlatibor – Čigota, koja se bavi između ostalog i problemom gojaznosti, koji znatno pogađa decu i omladinu, a što je problem koji dobija na aktuelnosti u savremenom životu.
Koje su specifičnosti ostalih banja, po čemu se one izdvajaju?
Specifičnosti se tiču prirodnih lekovitih faktora – voda, peloida i zdravog vazduha, odnosno prirodnog okruženja, ali i usluga koje pružaju, a na prvom mestu medicinskih usluga koje pružaju visokospecijalizovani zdravstveni radnici. U pitanju su posvećeni profesionalci koji su svoj radni I životni vek posvetili tim ustanovama.
Nakon preležanog Kovida mnogi ljudi suočili su se sa zdravstvenim problemima i neophodna im je rehabilitacija kako bi normalno funkcionisali. U banjama se pruža i takva mogućnost…
Mnogi rehabilitacioni centri imaju tzv „Kovid pakete“ koji se nažalost nisu ugovorili sa Republičkim fondom za zdravstveno osiguranje, već se pružaju kroz komercijalna usluge – pakete, po cenovnicima rehabilitacionih centara. Istakli bismo činjenicu da su i najksuplji paketi daleko jeftiniji od uporedivih cena u regionu. Ovo se između ostalog odnosi I na sve druge usluge koje se komercijalno nude.
Smeštaj i usluga u rehabilitacionim centrima u okviru banja na kakvom su nivou?
Osnovna prednost svih rehabilitacionih centara je njihovo izuzetno stručno medicinsko osoblje. Ustanove imaju mahom I sve druge uslove u pogledu medicinske i druge opreme, kao i prostornih kapaciteta, a one koje se nalaze u nezavidnom položaju su na putu da iste prebrode kroz sopstvene napore, kako samostalno tako i uz pomoć Udruženja.
Zaposleni u centrima imaju pored znanja i veliko iskustvo, što je izuzetno važnu u procesu rehabilitacije, ali i prevencije…
Da, nije na odmet ponoviti, u pitanju su posvećeni, vredni i požrtvovani stručnjaci, koji svojim ličnim primerom I autoritetom mlađim kolegama utiru put, što obnavlja snagu I uticaj ustanova u kojima rade. Zaista, tercijarni nivo zdravstvene zaštite, o kome je reč, se opravdano poistovećuje sa oporavkom, novim početkom, zdravstvenom zaštitom koja daje nadu i budi veru u povratak ka redovnom ispunjenom životu kod naših sugrađana.
Gde i kako se može ostvariti pravo na medicinsku rehabilitaciju?
Pravo na medicinsku rehabilitaciju se ostvaruje preko resorne filijale Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje, za one osiguranike koji su upućeni od strane izabranog lekara ili direktno upućeni iz druge specijalističke ustanove. Pravo je moguće ostvariti u većem obimu i kroz privatna plaćanja, u skladu sa aktima ustanova koja se donose na osnovu zakonskih ovlašćenja.
Koja je misija vašeg udruženja?
Misija Udruženja je osnaživanje položaja članica, a time i osnaživanje zdravstvenog sistema, kroz međusobnu saradnju zdravstvenih ustanova – članova Udruženja, razmenu informacija od značaja za delatnost i sve sfere poslovanja, zaštitu međusobnih ekonomskih, tehničkih, strateških interesa i drugih poslova koji su prepoznati kao poslovi od naročitog značaja za rad ustanova.
Ovu misiju će Udruženje nastaviti da ispunjava i u narednom periodu, jer izazovi za članice nikada ne prestaju, naprotiv, oni se usložnjavaju. Međutim, kroz prevazilaženje tih izazova položaj rehabilitacionih centara dodatno jača, kao i njihov pozitivan uticaj na zdravstveni sistem, i naposletku celokupno naše društvo.
